Gobelin Tapestry
Wat is Gobelin weven, tapestry weven?
Onder gobelinweven wordt meestal verstaan: de traditionele weeftechnieken die in de dertiende en veertiende eeuw werden gebruikt voor middeleeuwse wandtapijten .
Technisch betekent het dat er aan de achterkant van het weefsel wordt gewerkt, dat de schering helemaal bedekt wordt door de inslag en het ontwerp een kwartslag gedraaid wordt geweven. Het wandkleed wordt dus vanaf de zijkant geweven zodat het wanneer het van het getouw afkomt aan de inslagdraden kan worden opgehangen.
De term gobelin
Gobelins als term is in zwang geraakt rond 1600, nadat de Franse familie Gobelin de ‘Manufacture des Gobelins’ oprichtte. Het wandtapijt werd destijds beschouwd als een in stof uitgevoerd schilderij. De kenmerken van de schilderkunst zijn herkenbaar in deze wandkleden. In de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw werden wandkleden door anonieme wevers gebaseerd op het ontwerp van een kunstenaar. Dit ontwerp werd vertaald door een cartonnier naar een carton. Een carton is de tekening waarop de vertaling naar weeftechnieken en kleur te vinden zijn. Een carton wordt achter het getouw geplaatst.
Internationale namen voor gobelinweven
De term gobelinweven wordt alleen in Nederland gebruikt. De eerste weefgolf, het stoffen weven, kwam overwaaien uit Zweden in de jaren zeventig van de twintigste eeuw. De tweede golf, het vrije weven, kwam uit Polen, Hongarije en later Amerika. Tussen deze twee golven kwam het gobelinweven op in Nederland. De term gobelin wordt in Nederland ook gebruikt voor gobelinstoffen. Dit zijn machinaal geweven vage imitaties van handgeweven gobelins. In het Engels heet het beeldend weven tapestry, in Vlaanderen noemt men deze weeftechniek legwerk, in het Duits is het Bildweben en in het Italiaans Arazzo
Belangrijke vernieuwer binnen de gobelin- wandkleden
De heropleving van de gobelins/tapijtkunst in de twintigste eeuw is mede te danken aan Jean Lurçat (1892-1966). Hij was kunstenaar en tapijtwever en schreef:
‘the essential thing is never to have any confusion between easel-picture painting and architectural tapestry; their techniques are contradictory and their aesthetics above all dissimilar’
Jean Lurçat stelde nieuwe regels op om de beeldtaal van het wandtapijt te ontwikkelen en onderscheid te maken tussen een geweven wandtaptijt en een geweven schilderij. De belangrijkste wijziging is het aantal kleuren dat wordt gebruikt en de dichtheid van de schering. In de middeleeuwen werd bijvoorbeeld gewerkt met honderd nuances in één kleur en met dertig draden per centimeter. Dit veranderde Lurçat naar een beperkt aantal kleuren en maximaal drie verschillende nuances in één kleur, en van dertig draden per centimeter naar vijf of zes draden per centimeter.
Jean Lurçat 1958 L'homme en gloire dans la Piax 4,37x13,16m
Internationale beeldend weven
Halverwege de jaren zestig wordt de weefkunst vernieuwd door oosteuropese kunstenaars. Een bijzondere textielkunstenares is Magdalena Abakanowicz. Zij was zo vernieuwend dat haar collega's gechoqueerd waren en vonden dat de Poolse weefkunst werd onteerd. Dit was de beginperiode van het vrijer beeldend weven, waarin de structuur wordt gebruikt en de schering niet weggeslagen wordt, maar onderdeel is van het eindbeeld. Er werden verschillende en andersoortige materialen gebruikt en men gaat van het platte vlak nu ook de ruimte in en er wordt driedimensionaal geweven.
Gobelinkunst in de huidige tijd
Het Gobelin is voor de weefkunst wat Shakespeare voor het toneel is: vernieuwers beginnen met zich tegen hem af te zetten, dan denken zij hem te kunnen gebruiken, om ten slotte te ontdekken dat Shakespeare hen gebruikt’
Citaat uit Gobelin Geschiedenis, techniek en methode door Paula Dietz.
Wereldwijd is de huidige Gobelinkunst/Tapestry Art verrijkt. Er worden verschillende materialen gebruikt en fantasiesteken, zoals centricweven, kettingsteken en soumakknopen zijn toegevoegd. De beeldtaalontwikkeling van de Tapestry Art is een feest om te zien.
Wat betekent gobelinweven voor mij?
Deze oude ambachtelijke techniek vraagt van mij dat ik in rust ben om te kunnen weven. Het betekent voor mij het creëren van de vorm, een parallel met mijn leven. Het is voor mij bezig zijn met kleuren en deze ervaren als betekenisvol. Het werken met mooie materialen vraagt om aandacht en zorgvuldigheid.
"In de traditie van het weven zijn het de symbolen die uiting geven aan het universele. Het weven zelf is dienend, het werken met kleuren en vormen is een alchemie en vanzelf is daar de verbinding. Het weefsel is vergankelijk maar raakt het eeuwige aan."
Ilja E. Rexwinkel
Nieuwsgierig geworden?
Wil jij geschoold worden in de Klassiek gobelin stijl mail of bel voor een afspraak.
